سخنان جمیله علم‌الهدی، همسر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، در سفر به ونزوئلا بسیار بحث‌برانگیز شد و شمار زیادی از شهروندان ایرانی، او را به زن‌ستیزی و تحجر متهم کردند.

جمیله علم‌الهدی در این سفر مقابل خبرنگاری خارجی گفت: «ما می‌خواهیم زن، زن باشد. نمی‌خواهیم زن مثل مرد باشد. چرا ما زن‌ها باید مانند مردان کار کنیم و درس بخوانیم؟ دولت‌های خارجی به نام آزادی از زنان سوءاستفاده می‌کنند.»

این جملات در حالی بیان شده است که شمار زیادی از زنان ایرانی از شهریور ۱۴۰۱ تاکنون و پس از گسترش اعتراضات به قتل مهسا امینی به دست نیروهای گشت ارشاد، همچنان در خیابان‌های ایران به قوانین سرکوبگر مانند «حجاب اجباری» و پایمال شدن حقوق اولیه‌شان در جامعه اعتراض می‌کنند.

جمیله علم‌الهدی در سن ۱۸ سالگی با ابراهیم رئیسی ازدواج کرد و بزرگ‌ترین دختر احمد علم‌الهدی، امام‌جمعه تندروی مشهد و نماینده علی خامنه‌ای در استان خراسان رضوی است. سخنرانی‌های پرشمار احمد علم‌الهدی علیه زنان آزادی‌خواه و دعوت به اجرای قوانین واپسگرا، به این منجر شد که کاربران رسانه‌های اجتماعی در ایران، بارها او را با فرماندهان طالبان و داعش مقایسه کنند.

دختر احمد علم‌الهدی ثابت کرده است که علاقه دارد تفکر سیاسی و مذهبی پدرش را دنبال کند و اگرچه در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ در سخنرانی‌های پیاپی تلاش کرد خود و همسرش را افرادی متمدن و روشنفکر نشان دهد، اما سخنان دو سال اخیرش نشان می‌دهد که آن ادعاها تنها بلوف‌های سیاسی و انتخاباتی بوده‌اند.

در جریان معرفی کابینه ابراهیم رئیسی نیز برخی رسانه‌های ایرانی خبر دادند که جمیله علم‌الهدی در معرفی افراد تندرو و بدون صلاحیت عملی برای کابینه همسرش دخالت داشته است و به‌طور مثال، گزینه آموزش‌وپرورش (حسین باغگلی) به انتخاب همسر رئیس‌جمهوری به مجلس معرفی شد؛ گزینه‌ای که نمایندگان به‌خاطر نداشتن سوابق لازم به او رای اعتماد ندادند.

جمیله علم‌الهدی که پیش از این «بانوی اول» خواندن او در برخی از رسانه‌های دولتی باعث واکنش انتقادی یکی از اعضای دفتر رهبر جمهوری اسلامی شده بود، تنها همسر مقام‌های جمهوری اسلامی نیست که طی سال‌های اخیر نامش بر سر زبان‌ها افتاده است.

فساد مالی همسر قالیباف

زهرا مشیر، همسر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی است. او که با استفاده از رانت همسرش، سمت‌هایی همچون عضویت در هیئت‌منصفه دادگاه مطبوعات، ریاست دانشکده مدیریت و علوم انسانی واحد تهران‌شمال در دانشگاه آزاد و همچنین مدیریت کل امور بانوان شهرداری تهران را در کارنامه دارد، نامش در پرونده فساد مالی سنگین همسرش در شهرداری تهران مطرح شد.

یکی از اعضای سابق شورای شهر تهران در سال ۱۳۹۷ فاش کرده بود که محمدباقر قالیباف، از حساب شهرداری تهران و به‌طور غیرقانونی، به حساب موسسه خیریه‌ای که متعلق به همسرش بود ۶۰ میلیارد تومان واریز کرده و دست‌کم سه قطعه زمین شهرداری تهران به مساحت‌های ۷۰ هزار متر، هفت‌هزار متر و سه‌هزار متر را به این خیریه اهدا کرده است.

همچنین ماجرای سفر جنجالی زهرا مشیر به استانبول به همراه دختر و دامادش که بر‌اساس برخی گزارش‌ها برای خرید دو واحد آپارتمان و طبق گزارش‌های دیگر با هدف خرید سیسمونی نوزاد بوده است، موجی از انتقادها را به ‌سوی رئیس مجلس شورای اسلامی که ادعای «ساده‌زیستی» دارد، روانه کرد.

مدارس زنجیره‌ای همسر حداد عادل با زمین‌های رایگان

طیبه ماهروزاده، همسر غلامعلی حداد عادل، مشاور و از اقوام نزدیک علی خامنه‌ای است که او را رکورددار مناصب دولتی و حکومتی در ایران می‌نامند. این سخنان طیبه ماهروزاده در آبان ۱۳۹۸ و در تلویزیون حکومتی ایران جنجالی شده بود: «مدرسه غیرانتفاعی تاسیس کردیم، چون وقتی پسرم به سن دبیرستان رسید و می‌خواست به رشته علوم انسانی برود، مدرسه مناسبی برایش وجود نداشت.»

شماری از فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران ایرانی همان زمان در پاسخ به ماهروزاده گفتند اینکه سران نظام جمهوری اسلامی مدارس دولتی را بی‌کیفیت و دور از شان خود می‌دانند و برای فرزندانشان مدارس خاص و ویژه تاسیس می‌کنند، نشان‌دهنده نگاه از بالا به پایین و «ظالمانه» حاکمان نظام به شهروندان است.

طیبه ماهروزاده و همسرش دست‌کم ۱۲ مدرسه غیرانتفاعی و زنجیره‌ای در تهران به نام «فرهنگ» دارند که عمده زمین‌های مدارس و هزینه‌های ساخت بناها را از بودجه‌ها و زمین‌های دولتی و حکومتی به دست آورده‌اند. بیشتر شاگردان این مدارس را فرزندان سران جمهوری اسلامی تشکیل می‌دهند و مبلغ شهریه‌های آن «چند صد میلیون تومانی» عنوان شده است.

پرویز فتاح، رئیس سابق بنیاد مستضعفان، سال ۱۳۹۹ در یک برنامه تلویزیونی فاش کرده بود که حداد عادل و همسرش حداقل دو ملک متعلق به بنیاد مستضعفان به مبالغ ۲۰۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیارد تومان در آن سال را برای ساخت مدارس خود، به‌صورت غیرقانونی تصاحب کرده و پس نداده‌اند. پرویز فتاح بعدها تحت فشارهای حکومتی، به عذرخواهی از خانواده حداد عادل مجبور شد.

همچنین انتشار تصاویری از طبیه ماهروزاده و غلامعلی حداد عادل در یک فروشگاه گران و «فست‌فشن» در لندن در سال ۱۳۸۷، درحالی که طیبه ماهروزاده آنجا برخلاف ایران چادر به‌ سر نداشت، مجددا انتقادهای زیادی را به سمت این خانواده سرازیر کرد.

اختلاس مالی همسران قاسم سلیمانی و محمدعلی جعفری

مرتضی الویری، عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران و شهردار پیشین پایتخت ایران، سال ۱۳۹۸ در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرده بود که در ۱۲ پرونده فساد مالی از محمدباقر قالیباف در دوران ریاستش بر شهرداری تهران، نام همسران قاسم سلیمانی، فرمانده کشته‌شده سپاه قدس و همچنین محمدعلی جعفری، فرمانده اسبق سپاه پاسداران به چشم می‌خورد؛ پرونده‌هایی که تنها مبلغ اختلاس یکی از آن‌ها، ۱۳ هزار میلیارد تومان در اوایل دهه ۹۰ بوده است.

همچنین مهدی خزعلی، فعال سیاسی ساکن ایران، نیز در همان نشست مشترک با مرتضی الویری، خبر داد که «پرونده‌های فساد اقتصادی مرتبط با همسران قاسم سلیمانی و محمدعلی جعفری به قوه قضاییه ارسال شده»، اما تاکنون هیچ خبری درباره نتیجه این پرونده منتشر نشده است.

اسامی همسران این دو مقام سپاه پاسداران، هیچ‌گاه در رسانه‌های داخل ایران منتشر نشده است و تنها از همسر جعفری به‌عنوان «خواهر حجت‌الاسلام بشردوست» یاد شده است که می‌تواند نشان‌دهنده تفکرات زن‌ستیزانه فرماندهان سپاه باشد.

زینب سلیمانی؛ عروس حزب‌الله لبنان

درحالی که برخی از چهره‌های سیاسی و نزدیک به نظام جمهوری اسلامی گزارش‌ها و افشاگری‌های زیادی درباره فسادهای مالی و اختلاس‌های قاسم سلیمانی و همسرش منتشر کرده‌اند، پس از کشته شدن فرمانده اسبق سپاه قدس در عراق، نام زینب سلیمانی که پس از فوت پدرش با فرزند سیدهاشم صفی‌الدین، معاون اجرایی حزب‌‌الله لبنان ازدواج کرد، بارها به دلیل مباحث مالی یا سبک زندگی‌اش بر سر زبان‌ها افتاد.

اختصاص بودجه ۸.۵ میلیارد تومانی در آذرماه ۱۳۹۹به بنیاد قاسم سلیمانی که مدیریتش بر عده زینب سلیمانی است، موجی از انتقادها را بابت اتلاف بیت‌المال به همراه داشت. در ادامه انتشار تصاویری از زینب سلیمانی که تلفن همراه آیفون ۱۳ پرومکس در دست داشت (گران‌ترین تلفن همراه جهان در آن زمان) خبرساز شد و روزنامه‌نگاران زیادی از «تضاد زندگی لاکچری خانواده سلیمانی با ادعای ساده‌زیستی‌شان» سخن گفتند.

زینب که ازجمله معدود زنانی است که توانسته سخنران پیش از خطبه‌های نمازجمعه باشد، تجربه حملات چندباره به منتقدان جمهوری اسلامی و استفاده از کلمات تند را در ادبیات خود دارد. در یک نمونه، او در سال ۱۳۹۸ و پس از اینکه صبا کمالی، بازیگر ایرانی، «دختر آبی» را «مظلوم‌تر از حسین بن علی و یارانش» دانسته بود، در اینستاگرام به‌شدت به او حمله کرد و دست به پرونده‌سازی امنیتی علیه این بازیگر زد تا اینکه صبا کمالی تحت فشار امنیتی به عذرخواهی مجبور شود.

همچنین در سال ۱۴۰۰ خبرهایی درباره کمک‌های میلیاردی زینب سلیمانی به دختران مجرد لبنانی برای حمایت از ازدواج آن‌ها، رسانه‌ای و جنجالی شده بود. رسانه‌های اسرائیلی خبر داده‌اند که عبدالله صفی‌الدین، عموی همسر زینب سلیمانی، نماینده حزب‌الله در ایران و مسئول شبکه قاچاق مواد مخدر حزب‌الله لبنان در خاورمیانه است.

پشت پرده بمان و از قدرت سوءاستفاده کن

نام همسران دیگر مقام‌ها و چهره‌های جمهوری اسلامی نیز در سال‌های اخیر بارها در فضای سیاسی ایران، به سر زبان‌ها افتاده است؛ ازجمله صائبه روحانی، همسر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری پیشین ایران که به‌خاطر برگزاری یک مراسم مجلل با هزینه‌های هنگفت در کاخ سعدآباد و البته اجرای «رقص لزگی» زنان جوان در این مراسم، با انتقاد نهادهای وابسته به دفتر علی خامنه‌ای روبرو شد.

زنانی که در مسیر سیاسی و اجتماعی که همسران پرنفوذشان تعیین کرده‌اند، حرکت می‌کنند و برخلاف بسیاری از همسران یا فرزندان سیاست‌مداران جهان که شخصیتی مستقل دارند، این زنان بیشتر به سوءاستفاده‌های سیاسی و مالی از منصب همسران خود تمایل دارند.